ÖMER SEYFETİN " MERMER TEZGAH" HİKAYE İNCELEMESİ

 

. HİKÂYE HAKKINDA BİLGİLER
1. HİKÂYENİN ADI: Mermer Tezgah
2. HİKÂYENİN YAZARI: Ömer Seyfettin
3. HİKÂYENİN SAYFA SAYISI: 48
B. HİKÂYEDEKİ OLAYIN İNCELENMESİ
1. MADDELER HALİNDE OLAY ÖRGÜSÜ (OLAYIN ÖZETİ DEĞİL)	Mermer Tezgah hikayesi olay örgüsü: 1- Cabi Efendi dışarıda dolaşırken bir marangoz dükkanını fark eder.  2- Elinde keser ile çalışan ustayı görür fakat beyaz mermerden büyük, narin bir tezgahın önünde çalıştığını fark eder ve şaşırır. Şüphesini gidermek için dükkana girer. 3- Cabi Efendi marangoza neden mermer tezgah üzerinde keser oynattığıyla ilgili sorular sorar. Marangoz ise keserini hiç kaçırmadığından mermer tezgahı da kendisinin koydurduğundan bahseder. 4- Cabi Efendi ise bu olayın sebebinin marangozun düşüncesizliğinden kaynaklı olduğunu düşünür. Marangoza biraz düşüncesi olsa bu kadar dikkatli keser kullanmayacağını söyler. 5-  Marangoz ise Cabi Efendinin dediğini yanlış anlayarak Cabi Efendiyi tersler. Cabi Efendi ise marangoza bu konuda bir ders vermeye karar verir. Marangozu sorup soruşturur. İsminin  Ali usta olarak geçtiğini ve yaşadığı yeri öğrenir. 6- Cabi Efendi daha sonra aklındaki planı uygulamaya başlar. Bir tane kuzu kızartır ve bu kuzuyu Ali ustanın evine getirir. Karısına Ali ustanın kızartıp gönderdiğini söyler. Ali usta eve geldiğinde karısına kuzuyu kendisinin göndermediğini söyler ve kuzuyu kimin gönderdiğini düşünmeden edemez. 7- Ali usta dükkanında yine kuzuyu kimin gönderdiğini düşünürken dalgınlıkla  elindeki keseri mermer tezgaha doğru indirince mermer parçalanır ve o an Cabi Efendinin ne demek istediğini anlar.
2. OLAYDAKİ KİŞİLER, KİŞİLERİN FİZİKSEL VE RUHSAL ÖZELLİKLERİ
A) ASIL KİŞİLER (KAHRAMANLAR)	Başkarakter, beyaz top sakalıyla , kısa boyuyla ,şişman vücuduyla, en beklenilmez yerlerde  insanlara nasihat veren ve meraklı bir yapıya sahip olan birisiydi. 2- Ali usta ise pos bıyıklı, şişman yanaklı, işinde tecrübeli, dikkatli birisiydi. 3- Cabi Efendi Ali ustanın bu kadar dikkatli bir şekilde işini yapmasına şaşırır. 4- Cabi Efendi bir insanın bu kadar dikkatli olabilmesi için düşüncesiz olduğunu düşünmektedir. 5- Ali ustaya da insanın düşünen bir varlık olduğunu ve bazen bu düşüncelerin insanı dalgınlaştırdığıyla ilgili nasihat verir. 6- Böylece hikayede Cabi Efendinin tecrübeli ve meraklı kişiliğinin diğer karakterlerle olan ilişkisini nasıl etkilediği anlaşılmaktadır. 7- İki karakter başlarda birbirlerine karşı zıt davransalar da en sonunda ikisi ortak bir noktada buluşuyorlar.
B) YARDIMCI KİŞİLER (KAHRAMANLAR)	.Hikâyede yer alan yardımcı karakterler, daha çok toplumun sıradan olacağını temsil eder; sade giyimli, geleneklerine bağlı insanlardır. Ruhsal açıdan hikaye boyunca karakterlerin genellikle iç dünyalarında bir oluşum veya hesaplaşmalar yaşanır. Bu durum, hikayede dönemin sosyal ve yapısal yapısının yapılan göndermelerle pekiştirilir. Yardımcı karakterler, ana kahramanın çatışmalarını anlamamıza yardımcı olur.
C. HİKÂYENİN DİĞER UNSURLARININ İNCELENMESİ
3. OLAYIN GEÇTİĞİ YER	Ömer Seyfettin'in "Mermer Tezgâh" hikâyesinde olay, temiz, geniş bir marangoz dükkanında geçmektedir.
4. OLAYIN MEYDANA GELDİĞİ ZAMAN	Mermer Tezgâh" hikâyesinde olayın geçtiği zaman, açıkça belirtilmese de Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde meydana gelmiş olabilir.
5. OLAYI ANLATAN KİŞİ (ANLATICI)	Olaylar üçüncü kişinin ağzından anlatılmıştır.
6. HİKÂYENİN DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ (BAKIŞ AÇISI ve DİL ÖZELLİKLERİ)	İlahi (hakim) bakış açısıyla olaylar anlatılmıştır. Ömer Seyfettin, hikayede sade ve anlaşılır bir dil kullanmıştır. Ağır ifadelerden olabildiğince kaçınmıştır. Aynı zamanda hikayede mekan ve duyguları betimleyerek okuyucunun gözünde daha anlaşılır hale getirmiştir.
7. HİKÂYENİN KONUSU, ANA FİKRİ	KONUSU Hikaye, bir marangoz ustasıyla işi gücü olmayan Cabi Efendi arasındaki yaşanan olayı ve Cabi Efendinin marangoza ders vermesidir. TEMASI 1- İnsanın Doğal Yapısından Kaynaklı Yaptığı Davranışlar Hikaye, insanın her zaman her işte mükemmel olamayacağını ve insan düşünebilen bir varlık olduğundan bazen düşüncelerin bazı şeylere engel olduğunu anlatmaktadır..
8. HİKÂYENİN YARDIMCI FİKİRLERİ (AÇIK ve ÖRTÜK İLETİLER)	Ömer Seyfettin'in "Mermer Tezgah" hikâyesinin yardımcı fikri, eğer her insan çok dikkatli olsaydı herkesin düşüncesiz bir varlık olduğu yönündedir.

 

ÖMER SEYFETTİN HİKÂYELERİNDEN SEÇTİKLERİM

1.PEMBE İNCİLİ KAFTAN

Hikaye, Türk milletinin gururunu, aşkını ve her zamanki büyüklüğünü temsil eden simgelerle doludur. Ana karakter Muhsin Çelebi'nin onurlu duruşu, kişisel fedakarlığı ve milletin itibarını koruma arzusu, hikayeyi benim için daha anlamlı kıldı. Muhsin Çelebi'nin kendi mal varlıkları ve prestijini feda ederek, Pembe İncili Kaftan'ı hediye olarak sunması, kişisel çıkarların ötesinde bir onur anlayışını vurgular. 

2.BAŞINI VERMEYEN ŞEHİT

Şehitlik, Türk tarihinde ve hücrelerinde kutsal bir kavramdır. Hikaye, bir askerin vatanı ve dini uğruna canını feda etmesiyle bu değerleri yüceltir. Ömer Seyfettin, hikaye boyunca bu fedakarlığın ne kadar ulvi olduğunu sade ama etkileyici bir dille aktarıyor.

3.NAMUS

Toplumsal değerlerin bireylerin üzerindeki etkisi, hikayenin merkezinin yerini alır. Namus, toplumun şekillendirdiği bir kavram olarak, yaşayacaklarını nasıl kontrol edeceğini gösteriyor. Bu durum, hikayenin hem trajik hem de düşündürücü bir tona sahip olmasını sağlar.

4.YÜKSEK ÖKÇELER

Hikayenin ana karakteri Hatice Hanım, yüksek ökçeli iskarpinlere  olan tutkusuyla hem fiziksel hem de manevi bir dengesizliğin simgesidir. Yüksek ökçeler, onun hayattaki zayıflığını ve gerçeklerden uzaklaşma arzusunu temsil eder. Bu durum, Ömer Seyfettin'in insan zaaflarını ele alış biçiminin ince bir örneğidir.

5.TÜRKÇE REÇETE

Ömer Seyfettin, hikayede mizahi bir üslup kullanarak eleştirilerini daha etkili bir şekilde sunuyor. Doktorun yazdığı anlaşılmaz reçeteden kaynaklanan absürt olaylar, okuyucuyu güldürürken düşündürür.